Η παιδική ηλικία αποτελεί μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, όπου διαμορφώνονται τα βιολογικά, σωματικά χαρακτηριστικά αλλά και οι γνωστικές δεξιότητες. Η διατροφή αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες, που επηρεάζει άμεσα την ομαλή ανάπτυξη, καθορίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο και την εν γένει καλή υγεία στη μετέπειτα ζωή του παιδιού. Ωστόσο, δεδομένα επιστημονικών μελετών στη χώρα μας δείχνουν ότι το επίπεδο της διατροφής των παιδιών σήμερα δεν είναι αυτό που θα έπρεπε να είναι, με άμεσες συνέπειες στην υγεία των παιδιών και των εφήβων. Τα μη υγιεινά γεύματα στο σχολείο φαίνεται ότι είναι μια από τις αιτίες για τη σημερινή διατροφική κατάσταση των παιδιών.
Το σνακ που τρώνε τα παιδιά τις πρωινές ώρες στο σχολείο («δεκατιανό») είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό γεύμα. Μία πρόσφατη μελέτη που έγινε σε σχολεία των Η.Π.Α. έδειξε ότι η πλειοψηφία των παιδιών έφερνε συχνότερα από το σπίτι αλμυρά και γλυκά σνακ έναντι φρούτων, λαχανικών και γαλακτοκομικών προϊόντων. Με άλλα λόγια, τα παιδιά είχαν συχνότερα στη διάθεσή τους τρόφιμα υψηλής ενεργειακής αλλά χαμηλότερης διατροφικής αξίας. Η διατήρηση της συγκεκριμένης συνήθειας επί μακρού χρονικού διαστήματος αυξάνει την πιθανότητα αύξησης του σωματικού βάρους, ενώ παράλληλα περιορίζει την πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών. Παράλληλα, η ημέρα ενός παιδιού στο σχολείο είναι ιδιαίτερα απαιτητική, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να υπάρχουν στη διατροφή του θρεπτικά μικρογεύματα – σνακ, που θα του δίνουν ενέργεια και θα διατηρούν μια καλή ισορροπία στα επίπεδα σακχάρου του. Οι γονείς πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στη προετοιμασία αυτών των γευμάτων, αλλά και στην εκπαίδευση των παιδιών ώστε όταν επιλέγουν σνακ εκτός σπιτιού, να προτιμούν τις καλύτερες δυνατές διατροφικές «προτάσεις».
Τα «δεν πρέπει»
Για να θεωρηθεί ένα σνακ ως υγιεινό θα πρέπει να διαθέτει κάποια βασικά χαρακτηριστικά. Να μην είναι πλούσια σε κακά – κορεσμένα και τρανς λιπαρά. Να μην περιέχουν πολλά απλά σάκχαρα. Να έχουν ελεγχόμενη ποσότητα αλατιού. Με βάση αυτά αυτομάτως ΄τίθενται εκτός πολλές από τις συνήθεις «ανθυγιεινές» επιλογές που είναι διαθέσιμες σε σχολικά κυλικεία όπως γλυκά, πατατάκια, σφολιάτες και έτοιμα αρτοσκευάσματα.
Τα «πρέπει»
Στον αντίποδα είναι σημαντικό τα σνακ του παιδιού στο σχολείο να είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, να εμπεριέχουν αν είναι δυνατό καλής ποιότητας λιπαρά και κάποια ποσά πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας. Ας δούμε λοιπόν κάποιες διατροφικές επιλογές για τα snack ενός παιδιού στο σχολείο που πληρούν αυτές τις προδιαγραφές :
• Τοστ ή αραβική πίτα ολικής άλεσης με τυρί και γαλοπούλα ή αυγό βραστό
• Παξιμάδια λαδιού ή χαρουπιού με λίγο τυρί και 1 αυγό βραστό
• Κουλούρι Θεσσαλονίκης με λίγο τυρί ή αυγό βραστό
• Ένα κομμάτι σπιτική πίτα (τυρόπιτα, σπανακόπιτα) ή μικρότερα σπιτικά πιτάκια
• Σαντουιτσάκια ή αραβική πίτα ολικής ολικής άλεσης με ταχίνι και μέλι
• Σάντουιτσάκια ολικής άλεσης με λίγο βούτυρο και μαρμελάδα
• Μπάρες δημητριακών
• Ξηροί καρποί με αποξηραμένα φρούτα
• Παστέλι
• Φρούτο ολόκληρο (π.χ. μπανάνα)
- Κομμένα λαχανικά (καροτάκια, αγγουράκια) με λίγο τυρί και/ή αυγό βραστό
Μπορείτε να συνδυάσετε κάποια από τα παραπάνω ώστε τα παιδιά να έχουν στο σχολείο δύο σνακ, τα οποία να καταναλώσουν ανά 2 – 3 ώρες. Κατά αυτόν τον τρόπο θα γεμίζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις αποθήκες ενέργειάς τους. Κλείνοντας δεν θα πρέπει να παραληφθεί η αναγκαιότητα για τακτική κατανάλωση υγρών μέσα από την κατανάλωση νερού και η αποφυγή κατανάλωσης έτοιμων ροφημάτων όπως χυμών με ζάχαρη και αναψυκτικών ως μέσα ενυδάτωσης.
